Van spontane vlucht tot showteam: 20 jaar The Victors

In het luchtruim boven het voormalige militaire vliegveld van Ursel trainen vier Pipers een dynamisch ballet. Dit jaar vieren ze hun twintigjarig jubileum als formatieteam The Victors, een Belgisch team dat al twee decennia lang het luchtruim doorkruist met verbluffende shows. Maar hoe is dit gezelschap van luchtacrobaten eigenlijk ontstaan?

Het was in 2004 dat het lot drie piloten samenbracht op het vliegveld Ursel. Bij toeval naderden ze de piste op hetzelfde moment en besloten ze spontaan een poging om formatie te vliegen. De vonk sloeg over en wat begon als een impromptu samenzijn groeide al snel uit tot een passie. Elke weekend oefenden ze onvermoeibaar, perfectioneerden ze hun formatievaardigheden met hulp van ervaren piloten en training.

Het hoogtepunt van hun vriendschap en toewijding kwam toen ze een uitnodiging kregen om over een lokaal evenement te vliegen. Dit was het moment waarop formatieteam The Victors werd geboren. De naam werd niet zomaar gekozen; de eerste formatievlucht werd uitgevoerd met drie Pipers met registraties die allemaal begonnen met de letter “V”, uitgesproken als “Victor” in het internationale alfabet.

Victor 1

In Ursel spreken we met een van de oprichters van het team.  Emmanuel De Craene, ook bekend als Victor 1, de flight lead van het team. Hij vertelt niet alleen over de memorabele momenten uit de twintig jaar van The Victors, maar geeft ook een inkijk in zijn gevarieerde professionele pilotencarrière.

“Bij de Luchtmacht was ik luchtgevechtsleider. Na mijn opleiding aan de Koninklijke Militaire School ging ik naar het Control and Reporting Center (CRC), een luchtverdedigingseenheid in Glons. In 1993 werd ik bemanningslid op AWACS. Tot 1998 vloog ik 140 operationele vluchten in het kader van de operaties boven voormalig Joegoslavië. Nadat ik majoor werd, werkte ik nog eens vijf jaar op AWACS, van 2004 tot 2009, als Tactical Director of Mission Commander. In die functie was ik ook de eerste AWACS overall Mission lead van een COMAO Composite Air Operations package op een Red Flag oefening. ** COMAO of Composite air operations is de term voor verschillende types vliegtuigen die samenwerken in gecoördineerde acties om gedefinieerde militaire doelstellingen te bereiken binnen een bepaalde tijd en geografisch gebied. Een COMAO wordt samengesteld uit luchtverdedigingsvliegtuigen, tankervliegtuigen, stoorvliegtuigen (jammers), radarvliegtuigen (AWACS, E2C Hawkeye) en bombardementsvliegtuigen.

Een van de hoogtepunten uit mijn carrière was een week op het vliegdekschip USS George Washington, waar ik de kans kreeg om mee te vliegen met een E2C Hawkeye radarvliegtuig. Een unieke ervaring.

In totaal was ik 4200 vlieguren aan boord van de AWACS. Tijdens mijn functie als luchtgevechtsleider vloog ik verschillende keren mee in de backseat van een F-16, maar ook in Fouga en – uniek – ook eens in een Duitse Tornado tijdens een oefening in het Canadese Goose Bay.

Intussen startte ik in 1998 met mijn vliegopleiding in Antwerpen voor de theorie en daarna in Ostend Air College voor de praktijk. Piloot worden bij de luchtmacht was helaas geen optie voor mij, omdat ik geen 10/10 scoorde met mijn rechteroog.

Carrièreswitch

“Mijn motivatie om beroepspiloot te worden, kwam voort uit mijn liefde voor het vliegen en mijn keuze om mijn carrière een nieuwe wending te geven. In 2013 ging ik als luitenant-kolonel met vervroegd pensioen om me meer te kunnen toeleggen op mijn carrière als lijnpiloot. In totaal heb ik 6500 vlieguren in de burgerluchtvaart en vloog ik op Embraer 121 Xingu, PC12, B757 en momenteel ben ik commandant op de Embraer 135/145 series van ASL Group. Daarbuiten ben ik ook nog vlieginstructeur op zowel éénmotorige als tweemotorige propellervliegtuigen.”

Eenheid in de lucht, samen sterk

“Als piloot bij formatieteam The Victors ervaar ik plezier in het vliegen. Deze discipline  brengt unieke uitdagingen met zich mee. Van alle vormen van vliegen geeft formatievliegen mij de grootste voldoening. Telkens wanneer we een show geven en alles verloopt naar wens… fantastisch! Ook de sfeer binnen het team speelt een belangrijke rol, het voelt als lid zijn van een hechte familie.

Onze standaard demonstratie duurt een kwartier en wordt uitgevoerd met vier vliegtuigen, van opstijgen tot landen. We laten een combinatie zien van dichtbij vliegen in formatie en vlekkeloze formatiewisselingen, geaccentueerd met gekleurde rook. Door onze relatief lage vliegsnelheid kunnen we dichter bij het publiek vliegen, wat het allemaal nog indrukwekkender maakt. In 2016 kregen we via het DGLV ook een vergunning om in formatie op te stijgen, best wel uniek voor een Belgisch team.

We willen de toeschouwers laten zien dat zelfs met een licht trainings- en toervliegtuig zoals de Cherokee je ongelooflijke dingen kunt doen. Normaal gesproken vliegen we met vier toestellen, maar bij speciale gelegenheden kunnen we ook met vijf of zelfs zes Pipers vliegen.

Onze toestellen zijn populaire vliegtuigen, vooral voor training en toervluchten. Eigenlijk zijn ze niet ontworpen om in formatie te vliegen. Tijdens de weekends worden ze ook ingezet als lesvliegtuigen bij VCU, de vliegschool in Ursel. Het type heeft een stuur in plaats van een stick en heeft geen overmatig motorvermogen. Ook is de zichtbaarheid van de piloten beperkt. Het vliegen in formatie brengt verschillende uitdagingen met zich mee, zoals snelheidscontrole, correcte communicatie, voortdurend zicht houden op elkaar. Het vergt veel oefening en teamwork om dit goed te doen. We moeten voortdurend anticiperen en een kleine fout kan direct leiden tot het verlies van de positie in de formatie.”

Flight lead

“Mijn ervaring als beroepspiloot draagt bij tot mijn rol als flight lead bij The Victors, al denk ik dat mijn militaire achtergrond nog meer invloed heeft gehad. Als luchtgevechtsleider waren gestructureerde briefings cruciaal, en diezelfde structuur pas ik nu toe bij The Victors.

Na 20 jaar hoop ik dat mensen vooral onthouden dat formatievliegen draait om vertrouwen, respect en waardering voor ieders individuele kwaliteiten. Dit vormt de basis voor een sterke vriendengroep zoals die van ons bij The Victors.

Samen beleven we onvergetelijke momenten. Iets wat me altijd zal bijblijven is onze eerste deelname aan de airshow van Koksijde in 2006. Dit markeerde het begin van verdere groei van ons team. Ook onze deelname aan de airshow in Helsinki staat hoog op mijn lijstje van toffe herinneringen.

Met The Victors kijken we uit naar ons 25-jarig jubileum, dat samenvalt met de 50ste verjaardag van Vliegclub Ursel. En wat mij betreft mogen daar nog vele jaren bijkomen. Maar als ik eerlijk ben ervaar ik soms een pessimistisch gevoel voor de toekomst. De reglementering rond airshows wordt steeds strenger en veeleisender. Teams zoals wij vliegen in hun vrije tijd en om aan alle nieuwe regels te voldoen wordt het steeds moeilijker. Hoelang blijft dit nog haalbaar voor ons?  Hopelijk ziet men dat ook in zodat wij nog lang kunnen doorgaan.”

-Reportage uit RateOne editie 20-

Foto’s: archief E. De Craene