OPINIE

Pilotenopleiding: waar loopt het mis?

Het rommelt in het pilotenwereldje. Enerzijds voel je ongenoegen bij de piloten die aan het werk zijn: de werkdruk is te hoog. Anderzijds stellen we vast dat jongeren die als ATPL-piloot afstuderen vaak moeilijk of zelfs helemaal niet aan de bak komen. De lening die hun opleiding financierde moet afbetaald worden. Dan maar een andere job zoeken zeker? Waar loopt het mis? Beantwoorden de huidige opleidingen niet meer aan de verwachtingen van de luchtvaartmaatschappijen?RateOne zoekt een antwoord en gaat langs bij Pierre Dardenne, sinds 1987 eigenaar en CEO van Alfako, een opleidingscentrum voor piloten in Wevelgem. Pierre, die zelf piloot is en al jaren in de wereld van de opleidingen vertoeft, kan ongetwijfeld een correcte analyse maken van de pijnpunten.

Vanwaar uw motivatie om een vliegschool op te richten in 1987?

Vliegen is mijn leven. Ik begon met zweefvliegen in Gent toen ik 14 jaar oud was. Op mijn zeventiende was ik al zweefvlieginstructeur. Mijn opleiding tot beroepspiloot volgde ik in Genève bij ‘Ecole IFR les Ailes’. In 1974 ging aan de slag als taxipiloot op het vliegveld van Gent. Toen het vliegveld in 1985 werd gesloten, gaf ik mijn carrière een nieuwe wending. Ik startte mijn eigen vliegschool Alfako, toen Cidra, op de luchthaven van Wevelgem.In die tijd bestond in België alleen de school van Sabena. De plaatsen waren beperkt. Je kon ook wel les volgen bij private instructeurs, maar zonder heldere stuctuur. Er was geen enkele onafhankelijke school waar je voor lijnpiloot kon studeren. Het systeem dat ik had gezien tijdens mij opleiding in Zwitserland vond ik perfect en bracht ik naar België.

Hoe verschillend zijn de opleidingen anno 2018 t.o.v. vroeger?

Volledig anders! Vroeger lag de focus op het vliegen. De competenties van de leerling-piloot waren de prioriteit van de school. Voor je aan de opleiding tot lijnpiloot kon starten, moest je over een PPL-licentie beschikken. Het lessenpakket was ook uitgebreider, zo moest je veel meer vlieguren opbouwen en misschien nog het belangrijkste verschil: het praktijkexamen werden afgenomen door een onafhankelijk examinator van het Bestuur der Luchtvaart. Nu zijn er veel vakken afgeschaft, zijn er minder vlieguren vereist en het praktijkexamen gebeurt bij een ‘door de school te kiezen’ examinator. Moet ik meer vertellen?! (Pierre grijnst en draait de ogen sluw omhoog in zijn ooghoeken. Zijn blik verklaart alles!)

Waardoor is alles veranderd?

Ten eerste werd EASA ingevoerd in het jaar 2000. (European Aviation Safety Agency, de gestandaardiseerde regelgeving voor Europa). Dit bracht veel verandering met zich mee. De focus lag niet langer op de opleiding van de piloot, de scholing werd tot een minimum herleid wat vaak resulteert in onvolwaardige kennis en kunde. Verplichte modules zoals altitude flight, acro, banner towing, simulatortraining… werden uit het lessenpakket geschrapt. Met een minimum aan ervaring voor de leerling-piloot, maar met een maximum aan paperassen moeten ze mensen laten afstuderen. Totaal zinloos! Vliegscholen gebruikten vroeger hun centen om goede instructeurs te betalen, te investeren in het beste materiaal, om extra vlieguren te geven. Nu wordt datzelfde geld gebruikt om mensen te betalen die alle administratieve rompslomp moeten afhandelen. De leerling betaalt evenveel, maar vliegt uiteindelijk veel minder.Verder hebben we uiteraard ook nog de belasting op de toegevoegde waarde in België. Een student betaalt 21% btw. U leest het goed, een vijfde van zijn lesgeld gaat naar onze staat. Gevolg van dat alles is dat de leerling veel betaalt, om weinig te vliegen.

Uiteindelijk zijn de jonge piloten het slachtoffer van het vernieuwde systeem?

Niet alleen de piloten. Hun echte examen doen ze in feite pas als ze gaan solliciteren bij vliegtuigmaatschappijen. Daar wordt vastgesteld dat bijna de helft van de afgestudeerde kandidaten niet voldoet aan de eisen. Ze krijgen geen job, moeten de lening afbetalen, zoeken werk in een andere sector en komen uiteindelijk nooit meer aan de bak.Ook de vliegscholen hebben het niet makkelijk. Het is bikkelharde concurrentie. De hoge kosten en lasten moeten betaald worden, dus elke potentiële student is welkom, ook al beweren ze dat je door een selectie moet. Ze zien iedereen graag komen, zolang de kassa maar rinkelt! De examens gebeuren toch niet meer bij een onafhankelijke examinator, dus slagen zullen ze!Uiteindelijk zijn ook de vliegtuigmaatschappijen en het grote publiek het slachtoffer. De werkgevers vinden geen  goed geschoold personeel en reizigers vliegen mee met jongeren die opgeleid werden om op automatische piloot te vliegen. Bij het minste incident missen ze de nodige kennis en ervaring.Als er niet dringend maatregelen worden getroffen, dan vrees ik dat het er niet goed uitziet. Scholen blijven met een pak extra kosten zitten die uiteindelijk toch doorgerekend moeten worden aan de kandidaat-piloten. Opleidingscentra worden ontmoedigd, er wordt lesgegeven om de rekeningen te kunnen betalen en niet om perfect opgeleide jonge piloten af te leveren op de arbeidsmarkt.Het eerste wat moet veranderen is de examenprocedure. Stel onafhankelijke examinatoren aan van een overheidsinstelling. Zo zal het kaf van het koren gescheiden worden en zullen alleen de jongeren die de vergunning waard zijn afstuderen.  Piloten zullen zich vol zelfvertrouwen kunnen aanbieden en de werkgevers zullen terug vissen in een vijver waar kwaliteit bovendrijft.

Hoe ziet u de toekomst tegemoet?

Verder moeten ze de lesmodules die door EASA geschrapt werden, opnieuw invoeren. Het raakt me als jongeren, die een pak geld geïnvesteerd hebben, nooit de job van hun dromen kunnen uitvoeren. De basis van het vliegen werd honderd jaar geleden gelegd. Het is onverklaarbaar dat alles in deze wereld geëvolueerd en gedigitaliseerd is, terwijl jongeren met de helft van de oorspronkelijke opleiding een volwaardig piloot zouden kunnen worden. Bij Alfako pleiten we voor degelijke opleidingen en collega-vliegscholen zullen, als ze eerlijk willen zijn, ons standpunt alleen maar bekrachtigen. Wil je piloot worden? Kies dan voor een school waar het vliegen primeert in plaats van de show en de administratie rond de job van beroepspiloot. Kies voor de inhoud, niet voor de verpakking!Dat is mijn opinie!

Pierre DARDENNE

 
Heb je zelf ook een sterke opinie omtrent een problematiek inzake luchtvaart, laat het ons weten, wij zijn uw stem! redactie@rateone.be

Reportage uit RateOne Editie 5