De MUG-heli, een onbetaalbaar verschil

Een vertrouwd beeld in West-Vlaanderen, de wit-rode MUG-heli van de provincie onderweg naar een situatie waar mensen in nood verkeren. We vinden het evident. Een medische spoeddienst via ons luchtruim met aan boord een spoedarts, verpleegkundige en alle materiaal om de eerste zorgen toe te dienen. Wanneer rukt de heli uit? Wie financiert dit project? Hoeveel betaalt de patiënt hiervoor? SkyMagazine bezocht de thuisbasis van de MUG-heli OO-HSN bij het AZ-Sint-Jan in Brugge en sprak met de crew.

Dokter Nicolas Müller is de verantwoordelijke arts bij de urgentiedienst van het AZ-Sint-Jan en is nu ongeveer 20 jaar in dienst. In 1972 blies Dr. Lust, een van zijn voorgangers,dit project leven in. Vandaag, meer dan 40 jaar later, is iedereen vertrouwd met de MUG-heli en vraagt niemand zich nog af of het wel evident is om deze service te kunnen aanbieden aan de bevolking. Dr. Müller weet beter. Als urgentiearts is hij geregeld aan boord van het toestel. Daarnaast neemt hij ook de taak van voorzitter van de vzw op zich met als doel het in stand houden van deze levensreddende, maar toch wel dure medische hulpverlening via de lucht.

De spoedarts vertelt:

‘Deze helikopter wordt uitgebaat door van onze vzw en is uitgerust met alle nodige apparatuur zoals aanwezig in de MUG-auto. We rukken ongeveer 700 keer per jaar uit. Onze MUG-dienst is niet meer weg te slaan uit het Vlaamse MUG-landschap.  Ons werkveld ligt in een straal van zo’n 50 km rond het ziekenhuis. Bij een oproep naar de 112 wordt er aan de hand van een aantal criteria bepaald welke diensten er worden ingezet. Of het nu een MUG-auto of -helikopter wordt, alles is afhankelijk van de snelheid om tot op de interventieplek te komen. Is er een ongeval in een drukke stad, dan kunnen we met onze helikopter niet altijd naast het incident landen en geraken we moeilijk ter plekke. Op minder stedelijke locaties is de helikopter meestal de beste oplossing. Daarom moeten we geregeld uitrukken richting de kust of minder drukbevolkte regio’s. We worden ook vaak ingezet als back-up MUG als de lokale MUG als werd uitgestuurd voor een andere opdracht.

Transport via de lucht kan die levensreddende minuut betekenen. Zo kunnen we jaarlijks ongeveer een 30-tal levens extra redden. Alle mensen op onze spoeddienst worden opgeleid om mee te kunnen aan boord van de heli. Dit kost engagement van het personeel maar uiteraard ook een pak centen. Weet dat deze machine ongeveer 2500 euro per uur kost in vlucht. Onbegrijpelijk dat wij hiervoor geen subsidie krijgen van de federale overheid.  Wij moeten echt rekenen op een bijdrage van de Provincie, samen met een subsidie van de gemeenten.  Helaas is deze som niet toereikend om ons project financieel rond te krijgen. Gelukkig kunnen we rekenen op sponsoring van bedrijven en op de steun van verenigingen die evenementen organiseren ten voordele van onze vzw. Zonder deze bijdragen zouden wij deze dienst niet langer kunnen aanbieden.’Ook naar het verhaal van Steven Vancoillie, de aanwezige piloot tijdens ons bezoek, zijn we benieuwd. Wat maakt vliegen met de MUG-heli zo speciaal?

De piloot vertelt:

‘Ik maak deel uit van een team van 7 ervaren piloten, die afwisselend de wachtdienst uitvoeren. We vliegen van sunrise tot sunset, aangezien ons toestel niet IFR gekeurd is. Ook bij slechte weersomstandigheden zoals bijvoorbeeld mist kunnen we niet uitrukken.   De zomer is voor ons drukker dan de winterperiode… logisch, er is veel toerisme aan de kust. Tijdens onze shift zijn we nooit meer dan 50 meter van ons toestel verwijderd. Wanneer er een oproep binnenkomt loop ik meteen naar het toestel en begin ik met het opstarten van de motoren. Binnen de 3 minuten zijn ook de arts en de verpleegkundige in het toestel aanwezig. Het is ons doel om binnen de 4 minuten airborne te zijn. Het moeilijke aan mijn job is dat ik tijdens de vlucht niet wordt bijgestaan door een copiloot. Ik ben aangewezen op de hulp van de verpleegkundige om me te helpen bij de navigatie en het zoeken naar een geschikte landingsplaats zo dicht mogelijk bij de interventie. Ze krijgen hiervoor een korte opleiding.Ook al bestaat mijn taak hoofdzakelijk uit vliegen, ik word steeds geconfronteerd met schrijnende beelden van de slachtoffers in vaak bloederige situaties. Het vraagt soms tijd om deze beelden te verwerken, maar dit behoort uiteraard voor een stuk tot mijn job.

Dit werk combineer ik nog met andere opdrachten als commercieel helikopterpiloot. Om MUG-helikopterpiloot te worden moet je minstens 1500 vlieguren op je teller hebben staan. Als de toestand van de patiënt gestabiliseerd is, kunnen we in samenspraak met de arts beslissen om de patiënt met de helikopter naar het ziekenhuis te brengen. We halen de linker stoel vooraan uit het toestel en kunnen zo de patiënt op een brancard in de heli leggen.”Finaal betaal je als patiënt niks extra voor hulp door de MUG-heli. De transportfactuur is identiek aan deze die je via de weg zou mogen verwachten.  Het is een service die door de vzw IMDH (Instituut voor Medische Dringende Hulp) wordt aangeboden, maar waarvan het resultaat wel onbetaalbaar kan zijn: het verschil tussen leven en dood. 

Technische specificaties:

Twee-motorige Ecureuil AS 355-F2 met kenteken OO-HSNSpecificaties (AS 355)

• Bemanning: 1 piloot
• Capaciteit: tot 6 passagiers
• Lengte: 12,94 m
• Rotor diameter: 10,69 m
• Hoogte: 3,34 m
• Leeggewicht: 1.220 kg
• Max takeoff gewicht: 2.250 kg
• Max snelheid: 287 km/h
• Plafond: 6.100 m
• Actieradius: 476 km

Foto’s: Tacha Hoeck

Reportage uit: SkyMagazine